Milieu, klimaat en energie

Als een van de rijkste continenten én een van de hoofdveroorzakers van klimaatverandering, draagt Europa een extra grote verantwoordelijkheid om het voortouw te nemen in het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Voor bedrijven is het nu nog vaak goedkoper om door te gaan met vervuilen dan om milieumaatregelen te nemen. De Partij voor de Dieren wil dat de EU de uitstoot van broeikasgassen aan banden legt en toewerkt naar een werkelijk CO2-neutrale economie.

• De EU neemt een voortrekkersrol in het maken van mondiale, bindende afspraken over het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen en over maatregelen om opwarming van de Aarde te stoppen.
• Wij willen dat in 2030 de Europese uitstoot van broeikasgassen met 65% is verminderd (ten opzichte van 1990). Uiterlijk in 2040 is de Europese Unie uitstootvrij.
• Voor het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen wordt gebruik gemaakt van duurzame en milieuvriendelijke oplossingen. Ondergrondse CO2-opslag, mestvergisting, biomassa en kernenergie horen daar niet bij.
• Europa stapt af van het idee dat bedrijven ‘rechten’ hebben en kunnen verhandelen om het klimaat te schaden. Het EU Emission Trading System (ETS) wordt afgeschaft. Zolang het ETS nog bestaat gaat het plafond jaarlijks naar beneden.
• Europa bouwt de winning van steen- en bruinkool af. Er komt een plan om kolencentrales gefaseerd af te bouwen. Er wordt niet naar schalie- en steenkoolgas geboord.
• Zeer vervuilende fossiele brandstoffen zoals teerzandolie en schaliegas komen Europa niet meer in.
• Fossiele bedrijven als Shell en BP worden verplicht te rapporteren over de klimaat- en milieuimpact van hun brandstoffen en al hun activiteiten.
• Om klimaatverandering tegen te gaan, is het belangrijk om niet alleen naar de energiesector te kijken, maar ook naar ons voedsel: met name door vlees en zuivel te vervangen door plantaardige alternatieven valt grote klimaatwinst te behalen.

Het huidige energiebeleid van de EU is onvoldoende om de opwarming van de Aarde te beperken tot maximaal 1,5 graden, zoals vastgelegd in het Klimaatakkoord van Parijs. Europa is verslaafd aan fossiele brandstoffen. Energiebesparing is de eerste en goedkoopste stap naar een duurzaam energiebeleid. Energie die niet wordt verbruikt hoeft ook niet (fossiel of duurzaam) te worden geproduceerd. Een gezonde toekomst ligt daarnaast in duurzame, decentrale energievoorziening. Deze is niet alleen noodzakelijk voor het milieu en de natuur, maar maakt ons ook minder afhankelijk van olie- en gasproducerende landen. Lokaal en kleinschalig energie opwekken biedt tevens goede kansen voor groene werkgelegenheid.

• Europa gaat 50% energie besparen in 2030 door middel van bindende nationale energiebesparingsdoelen.
• Het aandeel duurzaam geproduceerde energie bedraagt minstens 60% in 2030. In de EU wordt in 2040 alle energie duurzaam opgewekt.
• Energiezuinig bouwen wordt de norm. Door huizen en gebouwen te isoleren, het energieverbruik sterk te reduceren en energie lokaal en duurzaam op te wekken, wordt de bebouwde omgeving netto energieproducent.
• De EU stelt strikte normen vast voor energiegebruik van apparaten, vervoersmiddelen en datacentra. Extreem verspillende apparaten zoals terrasverwarmers komen niet meer op de markt.
• Aan subsidies of korting op energiebelastingen voor grootverbruikers komt een einde. Lidstaten houden de vrijheid om niet-duurzame energie extra te belasten.
• Alle investeringen in energieonderzoek door de Europese Unie richten zich voortaan op duurzame energieproductie en energiebesparing.
• Biobrandstoffen, biomassabijstook en mestvergisting zijn geen duurzame vormen van energie, maar uitwassen van een ontspoord landbouwsysteem. Er gaan geen subsidies meer naartoe. Aan verplichte bijmenging komt per direct een einde. De import van hout en palmolie voor energieproductie stopt.
• Kerncentrales gaan dicht. We verzetten ons tegen ondergrondse opslag van kernafval.
• Ook vloeibaar gas afkomstig uit schaliegas (LNG) is niet langer welkom in Europa.
• Duurzame energie krijgt voorrang op het energienetwerk. Europa zorgt voor ‘slimme energienetten’ (smart grids), die gevoed worden door groene, kleinschalig en decentraal opgewekte energie. De privacy van de gebruikers en leveranciers mag daarbij niet in de knel komen.

Om conflicten te voorkomen is duurzaam beheer van de Aarde essentieel, net als het zorgen voor een rechtvaardige verdeling van voedsel en hulpbronnen. De winning van materialen die EU-landen importeren, zorgt vaak voor grote schade aan mensen, dieren en milieu. Dat moet anders.

• Er komen harde duurzaamheidseisen voor de import en winning van al onze grondstoffen.
Grondstoffen uit conflictgebieden, waar de delving van de stoffen gepaard gaat met oorlog of onderdrukking, zoals kinderarbeid, worden geweerd.
• Ook voor mijnbouwbedrijven komen er strengere regels. Hierin worden de rechten van de lokale bevolking beschermd en milieu- en natuurvoorwaarden voor de winning van grondstoffen geborgd.
• Grote bedrijven geven verplicht inzicht in de herkomst van de materialen die zij gebruiken en de omstandigheden in de productieketen. Ze publiceren jaarlijks een winst- en verliesrekening voor mensen, dieren, natuur, milieu en klimaat.
• De EU stopt met het exporteren van afvalproducten en giftige stoffen naar ontwikkelingslanden om deze daar goedkoop te laten verwerken.

De huidige internationale verdragen op het gebied van biodiversiteit en klimaat worden niet of nauwelijks nageleefd. De tijd van vrijblijvendheid is voorbij, als het aan de Partij voor de Dieren ligt. De gezamenlijke verantwoordelijkheid die landen dragen voor het leefbaar houden van de Aarde dient te worden vertaald naar harde, afdwingbare afspraken. De EU neemt daarin het voortouw, geeft het goede voorbeeld en remt lidstaten niet af in hun eigen ambities.

• De Europese Unie treedt op om conflicten, mensenrechtenschendingen en milieuvernietiging wereldwijd tegen te gaan.
• In VN-verband zet de EU alles op alles om te komen tot een verreikende agenda voor duurzame ontwikkeling - met ambitieuze, wereldwijd geldende duurzaamheidsdoelen gebaseerd op mensenrechten, de draagkracht van de Aarde en respect voor dieren en natuur.
• De Europese Unie gaat vooroplopen met ambitieuze afspraken in internationale milieuverdragen.
• Om resultaat te boeken bij internationale conferenties vormt de Europese Unie coalities met andere landen voor het stellen van ambitieuze internationale milieudoelen.
• Internationale verdragen en afspraken over milieu, klimaat, biodiversiteit, mensenrechten en maatschappelijk ondernemen worden zo snel mogelijk omgezet in bindende regels.
• De Partij voor de Dieren pleit ervoor dat Europese lidstaten investeren in klimaatmaatregelen in ontwikkelingslanden, bovenop de budgetten voor ontwikkelingssamenwerking.
• De EU maakt zich sterk voor de oprichting van een Internationaal Milieugerechtshof dat milieuconflicten kan beslechten.
• Het toebrengen van ernstige schade aan grote natuurgebieden of landstreken of het vernietigen daarvan (ecocide) moet strafbaar worden. De EU gaat ervoor pleiten dat het Internationaal Strafhof ecocide kan bestraffen.

Jaarlijks overlijden 12.000 mensen in Nederland en 400.000 mensen in Europa door luchtvervuiling. De vee-industrie, de zware industrie, de luchtvaart en het verkeer zijn de grootste vervuilers. Het oppervlaktewater is vervuild met landbouwgif, meststoffen en - steeds vaker - met resten van medicijnen. De Partij voor de Dieren vindt dat iedereen recht heeft op schone lucht en schoon water.

• Europa neemt de richtlijnen over van de Wereldgezondheidsorganisatie voor fijnstof, ozon, stikstofdioxide en zwaveldioxide als harde grenswaarden. Er komt ook een strenge Europese norm voor roet.
• De normen voor luchtkwaliteit in openbare gebouwen, met name scholen, worden gecontroleerd en gehandhaafd.
• Europa verzet zich tegen pogingen van lidstaten om de EU-norm voor luchtkwaliteit af te zwakken. Ze komt met strengere aanbevelingen en sancties voor lidstaten die zich niet aan de regels houden.
• Europa neemt bronmaatregelen om de oppervlaktewatervervuiling door medicijnresten terug te brengen.
• De Partij voor de Dieren wil af van kunstgrasvelden in Europa. Zo voorkomen we vervuiling van water en bodem door zware metalen uit de rubberkorrels op de kunstgrasvelden.

Het verkeer is verantwoordelijk voor een kwart van de uitstoot van broeikasgassen in Europa. De Partij voor de Dieren pleit voor het terugdringen van transport over de weg en het stimuleren van milieuvriendelijker vervoer.

• Er komt een Europees masterplan om het openbaar vervoer sterk te verbeteren, met betere treinverbinding tussen belangrijke steden. Ambtenaren, politici en vertegenwoordigers van de EU in functie reizen binnen Europa met de trein als de reisafstand minder is dan 750 kilometer.
• Vervoermiddelen worden veel schoner en zuiniger; Europa wordt koploper in milieunormen voor voer- en vaartuigen.
• De in de luchtvaart en zeevaart geldende vrijstelling voor btw en accijns wordt opgeheven. ‘De vervuiler betaalt’ wordt ook de regel in de luchtvaart en de zeevaart. Vluchten naar en vanuit Europa worden CO2-belastingplichtig.
• De EU bevordert efficiënt en milieuvriendelijk goederentransport per trein en over water.

Grondstoffen zijn beperkt. We moeten er zuinig mee omgaan en inzetten op hergebruik en terugwinning.

• Europa verkleint haar ecologische voetafdruk en zet in op een circulaire economie, gericht op de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen.
• Er komen in Europees verband strenge eisen voor het ontwerp van producten, zodat deze lang mee gaan, te repareren zijn en de materialen eenvoudig hergebruikt kunnen worden.
• Apparaten worden minimaal 10 jaar ondersteund met software-updates, zodat ze langer bruikbaar zijn en cyberveilig blijven.
• Grote bedrijven krijgen de verplichting om een grondstoffenboekhouding bij te houden en maken hun uitstoot van broeikasgassen inzichtelijk.
• Leaseconstructies, waarbij bedrijven eigenaar blijven van het product en de klant alleen een dienst afneemt, worden aangemoedigd. Zo kan de producent meer grondstoffen recyclen en wordt het denken in kringlopen bevorderd.
• Er komt een Europees actieplan om plastic zwerfafval op land en in zeeën en oceanen (plastic soep) te voorkomen en te bestrijden.
• Verpakkingen worden herbruikbaar en biologisch afbreekbaar. In alle lidstaten komt een statiegeldsysteem voor blikjes, plastic flesjes en andere drankverpakkingen.
• Bedrijven worden verplicht om meer gerecyclede plastics te gebruiken in plaats van nieuw
geproduceerde plastics. Het gebruik van combinaties van verschillende soorten plastic in één
verpakking, waardoor deze niet te recyclen is, wordt teruggebracht en uiteindelijk verboden.
• In de Kaderrichtlijn Water worden doelstellingen over zwerfafval en regelgeving voor kledingen wasmachinefabrikanten opgenomen om het vrijkomen van synthetische vezels in het water tegen te gaan. Microplastics in cosmetica worden uitgebannen.
• Er komt een einde aan het vernietigen van (geretourneerde) producten als kleding.