Opinie: Machts­mis­bruik bij TTIP-stemming

Gepubliceerd op Joop.nl op 8 juli 2015

Zelfs nu het omstreden handelsverdrag met de Verenigde Staten (TTIP) nog niet van kracht is, heeft het Europa al minder democratisch gemaakt. Het Europees Parlement stemde woensdag over de TTIP-onderhandelingen die de Europese Commissie momenteel voert met de VS. Parlementsvoorzitter Martin Schulz misbruikte daarbij zijn bevoegdheden om de TTIP-stemming in de door hem gewenste richting te sturen.

Al tijdens de stemming over de TTIP-onderhandelingen wordt de democratie op deze manier ondermijnd. Meer dan honderd Europarlementsleden dienden voorstellen in om de zogenaamde ISDS-clausule uit het handelsverdrag te schrappen. Maar parlementsvoorzitter Martin Schulz manipuleerde de stemming dusdanig dat niet over de voorstellen gestemd kon worden.

De ISDS-clausule is een belangrijk pijnpunt van het vrijhandelsverdrag TTIP. De clausule stelt multinationals in staat om overheden buiten de reguliere rechtspraak om aan te klagen. Bijvoorbeeld als overheden milieuwetgeving, sociale wetgeving of dierenwelzijnswetgeving willen invoeren die kan leiden tot minder winst voor bedrijven. Het Europees Parlement stemde woensdag in met een vorm van de ISDS-clausule.

Voor een groot deel is dat te wijten aan de voorzitter van het Europees Parlement, Martin Schulz. Hij wil persé dat de ISDS-clausule overeind blijft en dat TTIP tot stand komt. Hij misbruikte zijn macht meerdere malen tijdens de TTIP-stemming, die juist bedoeld was om democratische richting te geven aan de onderhandelingen tussen de (ongekozen) Europese Commissie en de VS. Zo stelde Schulz in juni de stemming over TTIP uit, toen een meerderheid in het Europees Parlement dreigde te ontstaan tegen ISDS.

Woensdag zorgde hij er met procedurele trucs voor dat niet gestemd kon worden over het verwerpen van ISDS. Daarbij felle protesten uit het parlement negerend.

Het Europees Parlement wordt geacht ja te knikken. De gang van zaken rondom de stemmingen en onderhandelingen over TTIP zijn een voorbode van de democratische uitholling die ons te wachten staat als TTIP doorgaat.

Ook op andere gebieden is de invloed van TTIP nu al zichtbaar. Zo verdween in maart een Europees plan om 31 gevaarlijke, hormoonverstorende soorten landbouwgif te verbieden in de ijskast. En al jaren wordt een verbod op kloonvlees tegen gehouden, terwijl meer dan 70 procent van de burgers aangeeft vlees van kloondieren niet te willen.

Zowel de landbouwgif- als de kloonvleeskwestie zijn voorbeelden van zaken die hier omstreden zijn, maar waar in de VS geld mee wordt verdiend. Het niet optreden tegen deze zaken kan onmogelijk los worden gezien van de TTIP-onderhandelingen. Europa laat daarmee de oren hangen naar grote Amerikaanse bedrijven, nog voordat TTIP ook maar door één democratisch orgaan definitief is goedgekeurd.

Anja Hazekamp, lid Europees Parlement voor de Partij voor de Dieren