Bijdrage visse­rij­com­missie over een meer­ja­renplan voor de Noordzee (1)

Anja Hazekamp (PvdD): Geachte voorzitter, Commissie, collega's. Vissen zijn, net als andere dieren, wezens met bewustzijn en gevoel. En hoewel dit erkend wordt in het Verdrag van Lissabon, lijkt niemand zich dat hier echt te realiseren. Het disrespect voor het leven in de zee blijkt alleen al uit de termen die gebruikt worden. Niet alleen in dit Noordzeeplan, maar algemeen in het visserijbeleid. Men praat over fish stocks in plaats van vispopulaties, men praat over biomassa vis in plaats van dieren.

Dit hele plan is net als het Oostzeeplan erop gericht om zoveel mogelijk vis uit de zee te halen - voor de mens welteverstaan. De maximale duurzame opbrengst, Maximum Sustainable Yield (MSY). Of liever nog: meer dan het maximale opvissen. Alsof een vis die niet uit het water wordt gehaald, verspilling is. Alsof een vis die in het water zwemt geen waarde heeft als hij niet wordt opgegeten door de mens, of door de dieren in de vee-industrie.

Hoewel tegengesproken werd tijdens de onderhandelingen over het Oostzeeplan dat dit een soort blauwdruk was voor het Noordzeeplan, hoor ik nu de collega's die dat toen tegenspraken nu zeggen dat het zo fijn is dat dit plan helemaal, of grotendeels, gebaseerd is op de Oostzee. Voorzitter, ik heb het Noordzeeplan van de Commissie uitgebreid bestudeerd en tot mijn spijt zie ik ook hier weer dat het maximale niet genoeg is. Opnieuw zijn er net als bij het Oostzeeplan zogenaamde ranges om de MSY heen geknutseld. Een truc om toch maar te blijven overbevissen. Het maximale blijkt dus opnieuw niet echt het maximale te zijn.

Ik zal een paar concrete voorbeelden noemen.

De voorwaarden zoals genoemd in Artikel 4 waaronder overbevist mag worden, zijn vaag. Zelfs nog vager dan in het plan voor de Oostzee. Wat de Partij voor de Dieren betreft wordt er onder geen enkele voorwaarde overbevist, maar de voorwaarden die hier gesteld worden zijn echt beneden alle peil. Ik zou dan ook graag zien dat dat wordt aangepast.

Dan de zeven categorieën, of groepen. Voor een aantal groepen, met name groep 3 tot en met 7, zijn geen of onvoldoende beschermingsmaatregelen opgenomen. Weliswaar zijn er opties voor aanvullende maatregelen, maar dat blijven slechts opties. Ziet de Commissie nog mogelijkheden om de bescherming van dieren concreter vast te leggen in dit plan?

Voorzitter, als het slecht gaat met een vissoort dan mag er geen ruimte zijn voor interpretatieverschillen. Geen smoesjes. Als een vissoort in gevaar komt, moet je gewoon stoppen met vissen. Ik ben dan ook bezorgd over een uitspraak van de Commissie tijdens de inleiding. Er werd een knelpunt genoemd bij de aanlandingsplicht: "Een visser die moet stoppen als het quotum is overschreden, komt in de problemen met de aanlandingsplicht." Maar dat is toch de omgekeerde wereld? Een visser zou moeten stoppen voordat het quotum is overschreden. Dan is er ook geen probleem met de aanlanding. De safe quard measures in artikel 8 van dit Noordzeeplan zouden dan ook een stuk concreter moeten om de toekomst van deze vissen te borgen.

Voorzitter, tenslotte nog een belangrijk punt. De totstandkoming van het Oostzeeplan - er is door verschillende collega's al naar gerefereerd - was een moeizaam proces. Hoewel ik tegen dit plan heb gestemd, heeft een meerderheid van de schaduwrapporteurs uiteindelijk toegegeven aan de Raad die halsstarrig ruimere vangstmogelijkheden wilde. Ruimere vangstmogelijkheden dan het visserijbeleid voorschrijft. De Raad verzekerde ons dat deze gelegaliseerde overbevissing slechts bij zeer hoge uitzondering aan de orde zou zijn. Maar gisteren heeft de Raad gesproken over de vangstquota. Het meerjarenplan voor de Oostzee is nog maar net aangenomen, en nu al probeert de Raad onder dit zwakke plan uit te komen. Hierdoor is de overlevingskans van een aantal soorten, waaronder de kabeljauw, nihil geworden in de Oostzee.

Ik hoop dan ook dat dit een les is voor de (schaduw)rapporteurs van het Noordzeeplan en dat zij nu wél de bescherming van populaties en ecosystemen voorop zetten, in plaats van de economische korte termijnbelangen van de visserijindustrie. Dank u wel.