Opinie: Mishan­delde kalfjes zijn in de hele EU dage­lijkse kost

Gepubliceerd in Trouw op 16 mei 2019

Meer dan 1,4 miljard dieren worden jaarlijks over lange afstanden door Europa vervoerd. Het is aan de EU om te zorgen dat dat op een fatsoenlijke manier gebeurt, aldus Anja Hazekamp, Europarlementariër voor de Partij voor de Dieren (PvdD).

Kalfjes van een paar weken oud die worden geslagen en geschopt en in elkaar zakken van de pijn. Tijdens vijftig uur durende transporten van Ierland naar Nederland. Op sociale media leidden de door dierenwelzijnorganisatie Eyes on Animals gefilmde beelden eerder deze maand tot boosheid en verontwaardiging.

Woordvoerders van de kalverindustrie waren er snel bij om de suggestie te wekken dat het hier ging om een ‘ongelukje’. Zij ‘vertrouwen erop dat na deze aanklacht Franse autoriteiten ingrijpen’ en gaan over tot de orde van de dag. Maar wie bedenkt dat Nederland elk jaar 750.000 kalfjes importeert, waarvan 50.000 uit Ierland, mag terecht vrezen dat niet alleen deze gefilmde kalfjes gruwelijke situaties ondergaan. Sterker nog, misstanden zoals nu geopenbaard in de Franse havenstad Cherbourg zijn in heel Europa dagelijkse kost.

Dierenbeschermingsorganisaties leverden sinds 2007 maar liefst tweehonderd gedetailleerde verslagen in bij de Europese Commissie. Daarin staat hoe dieren in overvolle trucks worden geladen, vaak niet rechtop kunnen staan en vervoerd worden bij extreme temperaturen. De verslagen bevatten daarnaast bewijzen van transport van zieke en gewonde dieren en gebrek aan watervoorziening.

Erger dan verwacht
Om te zien of het in al deze verslagen louter toevalligheden en incidenten betrof, reisde ik afgelopen zomer zelf naar twee EU-havens in Kroatië en Slovenië. Ook daar was de situatie erger dan verwacht. Volle trucks stonden urenlang in de brandende zon te wachten en dieren waren zonder uitzondering oververhit. Vele waren gewond. Met stokken en mestvorken werden de dieren uit hun vrachtwagen gehaald en overgeladen op schepen naar het Midden- Oosten, Afrika en Azië. Dieren die niet meer konden lopen werden met stroomstootwapens verder gedreven. Het is volstrekt duidelijk: het gaat hier niet om incidenten maar om een structureel probleem.

Enkel de ‘incidenten’ aanpakken die de media halen volstaat daarom niet. De huidige Europese regels voor diertransporten bestaan vijftien jaar, maar doen nog altijd niet waarvoor ze in het leven zijn geroepen: dieren beschermen tijdens het vervoer. Een herziening van de regels is daarom noodzakelijk.

Vooral de maximale transportduur moet drastisch omlaag. Hoewel in de huidige wet een streeftijd van maximaal acht uur is opgenomen, is het via allerlei uitzonderingswegen mogelijk om dieren tóch langer te vervoeren; varkens tot 24 uur lang, runderen zelfs tot 28 uur. Na zo’n etmaal op transport moeten de dieren worden uitgeladen en 24 uur rusttijd krijgen, waarna het transport mag worden hervat. Transporten kunnen hierdoor in de praktijk dagenlang duren.

Morele plicht EU
De Europese Voedselautoriteit EFSA concludeerde al in 2011 dat zulke extreem lange transporten desastreus zijn voor het dierenwelzijn en ook nog eens de kans op uitbraken van dierziekten vergroten.

De situaties op de zogenaamde ‘rustplekken’ zijn bovendien zorgwekkend, zoals de recente beelden uit Cherbourg bevestigen. Daar komt bij dat er in de praktijk weinig terecht komt van de extra eisen waaraan extreem lange diertransporten op papier moeten voldoen.

De Europese Unie heeft de morele plicht om deze problemen op te lossen. Juist het creëren van één interne EU-markt, de ongebreidelde uitbreiding daarvan en het verstrekken van Europese miljardensubsidies aan de vee-industrie hebben ertoe geleid dat er thans meer dan 1,4 miljard dieren per jaar over lange afstanden door Europa worden vervoerd. De EU heeft daarmee letterlijk de weg vrij gemaakt voor het huidige dierenleed en dient er dan ook alles aan te doen om dit te stoppen.