Europees Parlement laat kans liggen om struc­tureel dierenleed tijdens dier­trans­porten te vermin­deren

Het Europees Parlement heeft donderdag aan de Europese Commissie en de EU-landen aanbevolen om dieren maximaal acht uur te vervoeren, maar maakt een uitzondering voor bepaalde afgelegen gebieden, dieren die niet direct naar het slachthuis gaan en dieren via zee vervoerd worden. Momenteel geldt er ook geen maximumvervoerstijd voor schepen, waardoor diertransporten op zee in de praktijk vaak weken- tot zelfs maandenlang duren. “Onacceptabel," vindt Europarlementariër Anja Hazekamp. “Zulke horrortransporten per schip behoren tot de langste en meest problematische transporten en zouden verboden moeten worden.”

“Europese landen lappen de regels aan hun laars en niemand treedt hiertegen op. De EU voldoet simpelweg niet aan haar plicht om voor dieren te zorgen tijdens het hele transport, van het vertrek tot aan de plaats van bestemming. Het is een schande en een gemiste kans dat het Europees Parlement geen strengere aanbevelingen heeft gedaan om dierenleed tijdens transport te verminderen. Langeafstandstransporten moeten definitief aan banden worden gelegd. Zeker op zee, en zeker naar landen buiten de EU”, zegt Hazekamp, die daarom tegen de aanbevelingen heeft gestemd.

De aanbevelingen volgen na anderhalf jaar onderzoek van de parlementaire onderzoekscommissie diertransporten, die werd opgericht op initiatief van de Europese fractie van de Partij voor de Dieren. In december concludeerde de onderzoekscommissie in haar onderzoeksrapport dat landbouwdieren die in Europa op transport worden gezet, vaak te weinig voedsel en water tot hun beschikking hebben, worden vervoerd bij extreem warme en koude temperaturen, vervoerd worden in volgepropte laadruimtes en grof worden behandeld. De situatie is nog vele malen ernstiger wanneer dieren vervoerd worden naar landen buiten de EU, zoals Kazachstan of Rusland en landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten.

'De EU voldoet niet aan haar plicht om te zorgen dat het goed gaat met dieren tijdens het gehele transport van vertrek tot aan de plaats van bestemming', concludeert de onderzoekscommissie. Transporten per schip zijn problematisch: ‘het merendeel van de 80 schepen die een Europese licentie hebben voor diertransport, is zeer oud en vormt een risico voor het welzijn van zowel mensen als dieren aan boord’, zo is te lezen in het onderzoeksrapport.

“Het onderzoek bevestigt dus dat regels systematisch worden overtreden. Ieder jaar worden anderhalf miljard dieren dagen- en soms wekenlang over lange afstanden door Europa gesleept - en zelfs ver over de Europese grenzen heen. Het welzijn van dieren is daarbij serieus in het geding. We hebben een systeemverandering nodig. We moeten grote stappen zetten en de Europese wetgeving grondig herzien, want met kleine stapjes zijn dieren in de praktijk niet geholpen”, concludeert Hazekamp.

Kwetsbare dieren
Wat betreft het vervoer van kwetsbare, zeer jonge dieren, wil het Europees Parlement dat kalfjes jonger dan vier weken nog maximaal 50 kilometer vervoerd mogen worden. Zeer jonge, ongespeende dieren worden via vrachtwagens en schepen vervoerd zonder dat zij gevoed worden. Door hun leeftijd zijn zij niet in staat om zelfstandig te drinken tijdens transporten.

Dieren zoals afgedankte melkkoeien en uitgelegde legkippen, moeten volgens het Europees Parlement niet meer op lange transporten worden gezet. Dieren die in het derde en laatste trimester van hun zwangerschap zijn, mogen van het parlement nog maximaal vier uur vervoerd worden. “Het onderzoek stelt vast dat er vaak zieke, gewonde en hoogzwangere dieren op transport worden gezet terwijl zij niet fit genoeg zijn. Hierdoor bevallen dieren soms noodgedwongen aan boord van schepen of vrachtwagens. De aanbeveling voor zwangere dieren die nu op tafel ligt, zal deze dieren hier nog steeds niet tegen beschermen,” zegt Hazekamp.

Toch verwelkomt de Partij voor de Dieren nog enkele positieve aanbevelingen. Aan EU-landen zal worden gevraagd om terughoudend te zijn bij het verlenen van toestemming aan transporten als problemen te voorzien zijn. Ook wil het parlement een zogenaamde klepcontrole: autoriteiten moeten vervoersmiddelen en de conditie van dieren controleren voordat ze worden geladen. De Europese Commissie moet op zijn beurt sneller strafprocedures starten tegen EU-landen als die toch problematische transporten toestaan.

Daarnaast moet de temperatuur in vervoersmiddelen gedurende de hele reis ‘real-time’ gecontroleerd kunnen worden door autoriteiten. Er wordt ook aanbevolen om de maximumtemperatuur waaronder dierentransporten zijn toegestaan, te verlagen van 35 tot 30 graden.

Gruwelijke waarheid
De conclusies in het onderzoeksrapport doen recht aan de gruwelijke waarheid. Toch schieten de aanbevelingen, met name wat betreft transporttijden, vervoer van kwetsbare dieren en vervoer van dieren op zee en naar landen buiten de EU, ernstig te kort om dierenleed tijdens transport te verminderen. Dit komt doordat een aantal leden op sleutelposities van de onderzoekscommissie maar één doel had: de winst van exportbedrijven veiligstellen over de rug van dieren. Problematische transporten kunnen toch doorgaan als er geen lef getoond wordt. Uitzonderingen worden vaak de regel en laten ruimte voor interpretatieverschillen, zeker als er financiële belangen mee gemoeid zijn,” waarschuwt Hazekamp.

Voortgang
De Europese Commissie werkt momenteel aan een aanpassing van de dierenwelzijnswetgeving, waaronder de EU-wetgeving ter bescherming van dieren tijdens transport. In 2023 zal de Europese Commissie haar voorstel presenteren, waarbij de aanbevelingen van het Europees Parlement worden meegewogen. Ook zal de mening van Europese burgers bij deze nieuwe wetgeving een rol spelen.

Tot vrijdag 21 januari is het voor bedrijven, maatschappelijke organisaties en burgers nog mogelijk om hun mening te geven over dierenwelzijnsregels in een openbare consultatie van de Europese Commissie. Het transport van levende dieren is een belangrijk onderdeel van deze consultatie. Er is al een recordaantal van 40.000 reacties ontvangen. De Partij voor de Dieren heeft mensen in Nederland ook opgeroepen om de vragenlijst in te vullen.