Bijdrage hoor­zitting Frans Timmermans, Executive Vice President-designate, European Green Deal

Anja Hazekamp (PvdD): Meneer Timmermans. Als beoogd klimaatcommissaris moet u ervoor gaan zorgen dat de Europese Unie zo snel mogelijk uitstootvrij wordt. Maar ik heb heel veel woorden gehoord, maar nog niets over de veehouderij en het feit dat de veehouderij wereldwijd meer broeikasgassen uitstoot dan alle auto’s, vrachtwagens, boten, treinen en vliegtuigen bij elkaar. Een uitstootvrij Europa kun je dus niet bereiken zonder de intensieve veehouderij ook aan te pakken.

Europa doet echter precies het tegenovergestelde: het pakt de bio-industrie niet aan, maar sponsort deze elk jaar met miljarden euro’s aan landbouwsubsidies. Deze miljarden zorgen voor een nóg grotere bio-industrie, nóg meer uitstoot, nóg meer dierenleed en niet te vergeten: nog meer ontbossing wereldwijd.

De hamvraag: meneer Timmermans, hoe gaat u de vleesproductie en -consumptie verminderen? Gaat u de miljardensubsidies voor de bio-industrie aanpakken? En is er in uw 'Green Deal' ook aandacht voor dierenwelzijn?

Ik stel deze vraag specifiek omdat u, ondanks mooie beloften, de afgelopen vijf jaar vooral nieuwe regels heeft tegengehouden. En zeker op het gebied van dierenwelzijn. Dieren zijn daar de dupe van geworden. Het klimaat is daar de dupe van geworden. Ik ben benieuwd: wat gaat u de komende vijf jaar nu doen?

Frans Timmermans (Executive Vice President-designate, European Green Deal): Ik hoor graag van u welke regels ik heb tegengehouden de afgelopen vijf jaar die dieren ten goede kwamen. Dat is mij niet bekend, maar ik word graag door u daarover bijgepraat. Kijk, dat de intensieve veehouderij onderdeel van het probleem is, dat weet de agrarische sector zelf ook en dat weet iedere individuele boer zelf ook. Dat de agrarische sector en de veehouderij zelf ook onderdeel van de oplossing kan zijn, daar moeten we naartoe zien te komen. En ik zie daar meer mogelijkheden toe dan zoals u, als ik het goed begrijp, bepleit het beperken of zelfs helemaal het beëindigen van de veehouderij.

Ik denk dat het verstandig is als mensen nadenken over hun dieet wat ze gebruiken. Dat is in mijn geval ook verstandig. Ik denk dat het verstandig is dat we ons bewust zijn van de belasting op het milieu die daaruit voortkomt. Maar ik denk ook dat het verstandig is dat we de agrarische sector helpen om die transitie te maken. Bijvoorbeeld door het innoveren in het diervoeder dat gebruikt wordt. Ook door een intensieve veehouderij mogelijk te maken, door te incorporeren met andere vormen van landbouw zodat de druk op mens en milieu afneemt. Dat zijn allemaal mogelijkheden die we kunnen gebruiken in het Europese landbouwbeleid.

Ik vind dat die verandering in de afgelopen vijf jaar, door mijn collega Hogan, al in de goede richting is ingezet. Ik vind ook, ik zie dat ook, dat er in Europa veel grotere aandacht is voor dierenwelzijn dan we in het verleden hebben gezien. Dat heeft ook tot veranderingen in de agrarische sector geleid en boeren willen daar ook onderdeel van zijn.

Dus ik ben iets minder pessimistisch dan u lijkt te zijn. En ik wil er ook toe bijdragen, ik wil dat de Europese Unie ertoe bijdraagt, dat wat nu nog vaak een probleem is in intensieve veehouderij, naar een veehouderij ontwikkelt die een bijdrage levert aan verbetering van het Europese milieu. En die ook een bijdrage blijft leveren aan de voedselvoorziening die voor Europeanen erg nodig blijft en die ik liever in eigen hand hou dan alleen maar aan de wereldmarkt over te laten.

Anja Hazekamp (PvdD): Ja, ik ben toch wel iets teleurgesteld in uw antwoord. Want het is namelijk heel makkelijk om hele grote stappen te zetten door het meest klimaatonvriendelijke, milieuonvriendelijke, dieronvriendelijke en ongezonde deel van onze voeding niet meer te subsidiëren. En het levert natuurlijk nog tientallen miljarden op ook.

Dan hoeft onze honger naar goedkoop veevoer niet langer gestild te worden door het kappen van de Amazone, hoeft u niet te gaan herplanten en hoeven we bovendien niet te investeren in kernernergie omdat uw klimaatdoelen veel dichterbij komen.

Maar ik heb een concrete vraag. U zegt, misschien moet u kleiner denken. Ik heb een kleine vraag aan u om te kijken hoe groot uw invloed zal zijn op de rest van de Commissie.

Brussel betaalt namelijk niet alleen mee aan het produceren van vlees, maar geeft ook miljoenen uit aan het promoten van dat vlees. Denk bijvoorbeeld aan ‘What a Wonderful Beef’, de slogan van een Europese campagne om Spaans rundvlees in Hong-Kong te promoten.

Bent u van plan om dit soort subsidies te stoppen, of niet?

Frans Timmermans (Executive Vice President-designate, European Green Deal): Nou, eigenlijk niet. Als ik heel eerlijk ben.

Ik ben van plan om beleid te voeren dat ertoe leidt dat de veehouderij op een manier wordt ingericht dat die duurzaam is. Ik ben ervoor om beleid in gang te zetten waarbij dierenwelzijn meer onder de aandacht komt en verbeteringen voor dierenwelzijn tot stand brengen. Of het nou bij het houden van dieren is, het transporten van dieren of het slachten van dieren. Dat zijn maatregelen waarvan ik vind dat de overheid, en zeker de Europese overheid, zich nu op moet richten. Ik denk dat dat moet gebeuren.

En nog één opmerking over wat u zei: stop met al die subsidies, doe het meteen.

Natuurlijk is er heel veel ruimte om subsidies anders in te kleden en een andere richting te geven. Ik ben er ook heel sterk voor dat we het landbouwbeleid hervormen. Maar om zo makkelijk te zeggen “stop het maar allemaal meteen”, heeft u enig idee welk niveau van sociale ellende u over het Europese platteland afroept als we dat zouden doen vandaag of morgen.

Dat moet ook onderdeel zijn van de beleidsmix die we op Europees niveau maken. Dat moet ook een zorg zijn voor mensen zoals ik die de samenleving meer in een duurzame richting willen duwen. Je moet wel de mensen meekrijgen als je dat wilt bereiken. En daarvoor moet je ook oog hebben voor de moeilijke situatie waarin, helaas veel te veel, van de mensen in de agrarische sector van Europa zich vandaag in verkeren.